Μια ταινία για την σιωπή του Θεού ή για τη σιωπή του ανθρώπου του Θεού, όταν καλείτε να μαρτυρήσει τον Θεό που πιστεύει;
Όσον αφορά την ταινία «Η σιωπή», δεν μπορώ να μείνω στην σιωπή και να μην μιλήσω, όταν ακούω αριστερά και δεξιά, διάφορα σχόλια από χριστιανούς για βαθιά νοήματα, διφορούμενα μηνύματα, και όχι απόλυτα συμπεράσματα. Είναι επόμενο (αλλά όχι ευχάριστο), στην εποχή της «μετά αλήθειας» που ζούμε, σε μια εποχή που ο υποκειμενισμός είναι κάτι περισσότερο από καλοδεχούμενος και έχει εδραιωθεί ως θεμέλιο τρόπου σκέψης και συμπεριφορών, ακόμη και άνθρωποι που ομολογούν πίστη στον Χριστό να έχουν συμπαρασυρθεί από αυτό. Μια άλλη αιτία που πιστοί άνθρωποι του Θεού αδυνατούν να διακρίνουν τα αυτονόητα, είναι ότι έχουν χάσει την απλότητα τους εν Χριστώ. Έχουν πέσει στην παγίδα της πολύπλοκης σκέψης, νομίζοντας ότι μ’ αυτό τον τρόπο έχουν γίνει σοφοί. Είναι και αυτό ένας λόφος, ένας υψηλός τόπος του πνεύματος του κόσμου αυτού και της εποχής αυτής, που δεν άφησε αδελέαστους ακόμη και πιστούς. Και δεν μιλάω τώρα για την υποχρεωτική αμορφωσιά (σαν δήθεν να ζητάει αυτό από μας αυτό ο Χριστός), αλλά για ακαταλαβίστικους θεολογικούς όρους, που μόνο αυτοί που τους ξεστομίζουν ξέρουν τι λένε και λίγοι όμοιοι τους γύρω τους, αν και δεν λένε τίποτα πραγματικά ουσιαστικό.
Μπαίνω λοιπόν στο ψητό. Όλη η ταινία είναι γυρισμένη με σκοπό να καταλήξει σε ένα πλάνο. Ένα και μοναδικό πλάνο στο οποίο φανερώνεται το μήνυμα που θέλει να δώσει η ταινία και η προσωπική άποψη εκείνου που την γύρισε. Ότι γίνεται πριν, είναι για μας οδηγήσει ο σκηνοθέτης σε αυτό το σημείο. Σε αυτό της καταπάτησης από τον Andrew Garfield, (στην ταινία ο ιερέας Ροντρίγκεζ και ηγέτης ενός μικρού ποιμνίου ιαπώνων πιστών), μιας εικόνας του Χριστού, κάτω από την απειλή βασανιστηρίων, του πολιτικού άρχοντα της περιοχής. Το τραγικό, δεν είναι ότι τελικά πάτησε με την πατούσα του την εικόνα του Χριστού, αλλά ότι η ταινία η ίδια, είναι μια πατούσα που καταπατάει την αξία του να μαρτυρείς και να παθαίνεις για τον Χριστό. Δεν λέω τώρα ότι αυτά τα δύο είναι το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είμαστε και υποχρεωμένοι να δεχτούμε την καταπάτηση τους ως αξίες και αρετές του ανθρώπου που αγαπάει με την καρδιά του τον Χριστό, σε όποια εποχή ή «πολιτισμό» κι αν βρίσκεται.
Με μεθοδευμένα ύπουλο και υπόγειο (αυτό που λέμε σιγανό ποταμάκι) τρόπο, που μόνο ο εχθρός την ψυχής μας, θα μπορούσε να σκεφτεί και να σερβίρει, σου λέει: 1) «Ότι δεν έχει νόημα να μαρτυρείς για τον Χριστό, ματαιοπονείς και ιδιαίτερα σε ανθρώπους που λόγω διαφορετικής κουλτούρας, ούτε καν καταλαβαίνουν τι τους κηρύττεις».
Χαρακτηριστικό δείγμα της ταινίας η ομολογία των φτωχών ιαπώνων, ότι δεν φοβούται να πεθάνουν, γιατί θα γλυτώσουν από τα βάσανα της ζωής αυτής και θα πάνε στον παράδεισο, που δεν θα χρειάζεται να δουλεύουνε στα χωράφια των γαιοκτημόνων της περιοχής τους, για ένα κομμάτι ψωμί.
Κάτι που είναι αλήθεια, δεν είναι όμως όλη η αλήθεια αυτή, όμως εδώ έχει σημασία αυτό που θέλει να περάσει ο σκηνοθέτης, θίγοντας τα κίνητρα των «αφελών» και αγράμματων χωρικών, στο να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Ενώ οι διανοούμενοι Ιάπωνες είχαν μελετήσει την θρησκεία του χριστιανισμού (όπως αναφέρει δεικτικά το δεξί χέρι του αρχιβασανιστή στον Ροντρίγκεζ, όταν τον φυλάκισαν την πρώτη φορά) και κατέληξαν ότι ο Χριστός είναι μωρία. Εδώ πρέπει να πούμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι χαζοί -επειδή δεν είχαν την ευκαιρία να πάνε σχολείο- στο να καταλάβουν το μήνυμα της αγάπης του Χριστού, ούτε το Άγιο Πνεύμα έχασε την ικανότητα να φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο. Η διάθεση παίζει ρόλο και όχι η μόρφωση, διότι δια της μωρίας του κηρύγματος ευδόκησε ο Θεός να σώσει τον κόσμο και όχι δια των πανεπιστημιακών εδράνων, των επιστημονικών διατριβών ή οτιδήποτε άλλο. Πιο εύκολα έρχεται στον Χριστό ένας απλός, αγαθός άνθρωπος που ακόμα κι αν δεν έχει μόρφωση, είναι σε θέση να δεχτεί το ευαγγέλιο σαν παιδί μες στην καρδιά του, από κάποιον που ξεκινάει να ακούει έχοντας ήδη εδραιωμένες ισχυρές προκαταλήψεις στην καρδιά του, από φιλοσοφικά συστήματα και γνώσεις που έχει εγκαταστήσει στο μυαλό του.
2) «Εκθέτεις τον εαυτό σου αλλά και άλλους σε ανόητο και ανούσιο κίνδυνο, χωρίς νόημα. Ούτε ο Χριστός δεν στο ζητάει αυτό», (εικόνα του Χριστού που μιλάει).
Μέγα διαστρέβλωση της αλήθειας. Σε όλη την ταινία που ο Χριστός «σιωπούσε» μίλησε στο τέλος για να πει κάτι που ο Ίδιος (ο πραγματικός Ιησούς και Κύριος του σύμπαντος) ποτέ δεν θα το ‘λεγε. Μ’ αυτό το σκεπτικό ο Παύλος, ο Πέτρος και οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων, άδικα μαρτύρησαν, ο Χριστός άλλα τους έλεγε κι αυτούς, αλλά εκείνοι δεν καταλάβαιναν οι καημένοι. Κατάλαβε όμως ο πάτερ Ροντρίγκες και Φερέιρα τον 17ο αιώνα και ο Σκορσέζε ήρθε να μας το αποκαλύψει. Σε ευχαριστούμε Μάρτιν.
3) «Κράτα την πίστη για τον εαυτό σου. Αν θέλεις να πιστεύεις δεν είναι κακό, αλλά δεν χρειάζεται να την διαλαλείς. Μην προκαλείς προβλήματα. Κράτα την βαθιά θαμμένη μέσα σου».
Αυτό σου λέει το τελευταίο πλάνο της ταινίας με τον νεκρό Ροντρίγκεζ μέσα στο φέρετρο. Στο τέλος η κάμερα κάνει zoom στα χέρια του, στα οποία δείχνει να κρατάει ένα σταυρουδάκι. Και εκεί κλείνει η ταινία. Με λίγα λόγια: «Κράτα την πίστη σου θαμμένη!». Εδώ πρέπει να θυμηθούμε για άλλη μια φορά τα λόγια του Κυρίου μας: Πόλη που βρίσκεται πάνω σε λόφο δεν μπορεί να κρυφτεί, εσείς είστε το άλας της γης και όποιος ντραπεί να με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα ντραπώ κι εγώ να τον ομολογήσω μπροστά στον Πατέρα μου και στους άγιους αγγέλους Του. Και ο Απόστολος Παύλος: Πίστεψα γι’ αυτό και μίλησα. Πώς θα πιστέψουν αν δεν ακούσουν και πως θα ακούσουν αν δεν υπάρχει αυτός που κηρύττει; Όπως είναι γραμμένο: πόσο ωραία είναι επάνω στα βουνά τα πόδια εκείνου που κηρύττει ειρήνη, που ευαγγελίζεται αγαθά και όχι πόσο ωραία είναι τα πόδια εκείνου που κάθεται σπίτι του, επειδή το πνεύμα του κόσμου τούτου, του φίμωσε το στόμα. Επίσης όσον αφορά την υποτιθέμενη σιωπή του Θεού, στα παθήματα των παιδιών Του: Ο Κύριος είχε προείπει ότι το δικό Του μονοπάτι είναι δύσκολο και πρέπει να βάλεις κάτω το κόστος πριν πάρεις την απόφαση να τον ακολουθήσεις. Θλιμμένη η οδός που οδηγεί στην ζωή και δια πολλών θλίψεων θα εισέλθουμε στην βασιλεία των ουρανών. Αν συμπάσχουμε θα συμβασιλέψουμε και ότι όποιος θέλει να ζει ευσεβώς θα διωχθεί.
Μας παραξενεύει (στην φίλαυτη εποχή μας και στην δυτική μας κουλτούρα), όταν πάθουμε το παραμικρό. Γιατί μας συνέβη το ένα ή το άλλο; Ο Θεός έχει ήδη μιλήσει. Κατανόηση του λόγου Του χρειάζεται ή ακόμη και ενθύμηση τις περισσότερες φορές. Επίσης στο 10ο κεφάλαιο του Ματθαίου λέει να μην φοβηθούμε απ’ αυτούς που μπορούν να θανατώσουν μέχρι και το σώμα, όχι όμως την ψυχή, ότι οι τρίχες του κεφαλιού μας είναι μετρημένες και ότι είναι πάντα μαζί μας μέχρι την συντέλεια του αιώνα. Ο πιστός (και όχι μόνο ο Πεντηκοστιανός) έχει πάντα μέσα του το Άγιο Πνεύμα και όποτε διψάει μπορεί να ανοίγει την βρύση και να πίνει ζωντανό νερό. Σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν βρίσκεται, ότι κι αν περνάει. Ο Θεός μέσω της θυσίας του Χριστού, που γεύτηκε την σιωπή του Θεού το φοβερό εκείνο τρίωρο της τιμωρίας επάνω στο σταυρό, μας χάρισε μέσω της θυσίας Του, την Παρουσία του Πατέρα να είναι πάντοτε μαζί μας. Για ποια σιωπή μιλάμε λοιπόν; Όσον αφορά τους βασανιστές, θυμίζω την σκηνή της Αποκάλυψης στο 6ο κεφάλαιο, με τους μάρτυρες κάτω απ’ το θυσιαστήριο του Θεού να ρωτούν τον Θεό, πότε θα εκδικηθεί για το αίμα τους. Και η απάντηση είναι, ότι ο Θεός έχει την δική Του ώρα που θα κρίνει την κάθε πράξη και άνθρωπο, σύμφωνα με την δικαιοσύνη Του. Όπως είναι γραμμένο: Αγαπητοί, μη εκδικείτε τον εαυτό σας, αλλά δώστε τόπο στην οργή. Σε μένα ανήκει η εκδίκηση, εγώ θα κάνω ανταπόδοση, λέει ο Κύριος. Γι’ αυτό και ο Παύλος έγραψε: Λογαριαστήκαμε σαν πρόβατα σφαγής.
Κλείνω με την εξής προειδοποίηση. Κάθε ταινία θρησκευτικού τύπου που βγαίνει στους κινηματογράφους, δεν σημαίνει πως επειδή είναι θρησκευτική, θα έχει και τα σωστά μηνύματα. Ειδικά όταν βρίσκεται στα χέρια ανθρώπου ή ανθρώπων, που δεν γνωρίζουν τον Θεό. Δεν είναι απόλυτο αυτό, (έχουμε και τον Ιησού απ’ την Ναζαρέτ του Τζεφιρέλι, ο οποίος όμως πλησίασε με ευλάβεια και σεβασμό τα πράγματα του Θεού και είναι μια εξαίρεση στον κανόνα), αλλά τα τελευταία χρόνια οι περισσότερες θρησκευτικές ταινίες εμπεριέχουν ανάποδα μηνύματα και χρησιμοποιούνται ως προσωπεία για να περάσουν διεστραμμένες πεποιθήσεις που προέρχονται απ’ το καζάνι της κόλασης. (Βλέπε Νώε του Αρονόφσκι και Exodus: Gods and Kings του Ρίντλεϊ Σκοτ). Προσοχή λοιπόν γιατί ότι λάμπει δεν είναι χρυσός!
